ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಯಾವುದೊ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಉಳಿಯಬೇಕಾಯಿತು.
ಆಗ ಲಿಂಗಾಯತ ಯಾನೆ ವೀರಶೈವ, ಯಾನೆ ವೀರಶೈವ ಲಿಂಗಾಯತ, ಯಾನೆ ಹಿಂದೂ ವೀರಶೈವ ಲಿಂಗಾಯತ ಕೇಂದ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಸವತತ್ತ್ವದ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಕರೆ ಬಂದಿತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಆಯಿತು.
ಕೇಂದ್ರದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳದೆ ಬಸವ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಖುಷಿಯಿಂದ ಹೋದೆ. ವಿಶಾಲವಾದ ಆವರಣದೊಳಗೆ ಆ ಕೇಂದ್ರ ಇನ್ನೂ ದೂರದಿಂದಲೇ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ಸಾಯಂಕಾಲದ ಹಿತಕರ ತಂಗಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಮನೋಹರವಾದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಆ ಕೇಂದ್ರದ ಸುಂದರ ಕಟ್ಟಡ ಇನ್ನೂ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು.
ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿನ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಆ ಸುಂದರ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅದರ ಒಳಗೆ ಹೋಗಿ ಆನಂದಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಬಯಕೆ ನನ್ನದಾಗಿತ್ತು. ಬಾಗಿಲ ಬಳಿ ಕಾರು ಬಂದು ನಿಂತಾಗ ಇಳಿದು ಖುಷಿಯಿಂದ ಒಳಗೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಲೇ ಬೆಚ್ಚಿಬಿದ್ದೆ!
ಎದುರುಗಡೆ ಆಳೆತ್ತರದ ತಿರುಪತಿ ಮೂರ್ತಿ, ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ, ಒಂದು ಕಡೆ ಕಪ್ಪುಶಿಲೆಯ ಗಣಪತಿ, ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಗಣಪ, ಸ್ವಾವರ ಲಿಂಗ, ಸುತ್ತೆಲ್ಲ ದೇವಾನುದೇವತೆಗಳು, ಮೂಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ನವಗ್ರಹ ಮೂರ್ತಿಗಳು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರದ ದೇವಾನುದೇವತೆಗಳ ಮಹಾಲಯದ ಹಾಗೆ ಆ ಕೇಂದ್ರ ಕಾಣತೊಡಗಿತು. ಎದುರುಗಡೆ ಚಂಡಿಕಾ ಹೋಮ!
ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನೆಲೆಯೂರಿರುವ ಲಿಂಗಾಯತರನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸುವ
ತಾಣವಿದು. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಗಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದರ
ಅರಿವಾಗಿ ಖೇದವೆನಿಸಿತು. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಮೂರ್ತಿ ಇಲ್ಲದ್ದು
ಒಂದಿಷ್ಟು ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು.
ನನಗೆ ಕರೆತಂದವರು ಅದು ಇದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಎನ್ನಾರೈಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸುವ
ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದರು. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದವರಿಗಾಗಿ
ಬಿಳಿ ಗಣಪ, ತಮಿಳುನಾಡಿನವರಿಗಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಗಣಪ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು
ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸಭೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ನಾನು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತ,
“ನೀವು ನನಗೆ ಬಸವತತ್ತ್ವದ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಕರೆಸಿದ್ದೀರಿ. ನಿಮ್ಮ ಇಲ್ಲಿನ
ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಬಸವಕೇಂದ್ರ ಹೇಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದು ನಿಮ್ಮ
ಆಲೋಚನೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ಆ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ.”
“ಆದರೆ ಬಸವತತ್ತ್ವದ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ತಿಳಿಸಿರುವಿರಿ. ಆ ಪ್ರಕಾರ
ಮಾತನಾಡಬೇಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ಇಡೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಸವತತ್ತ್ವಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಬಸವಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಯಜ್ಞಯಾಗಾದಿಗಳಿಲ್ಲ. ನವಗ್ರಹಗಳ ಪೂಜೆ ಇಲ್ಲ. ಮೂರ್ತಿ
ಮಂದಿರಗಳೇ ಇಲ್ಲ. ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಾಂತವಿಲ್ಲ. ಸ್ವರ್ಗ ನರಕ ಪುನರ್ಜನ್ಮಗಳಿಲ್ಲ, ಸಕಲ
ಜೀವಾತ್ಮರಿಗೆ ಲೇಸನೆ ಬಯಸುವ ಜೀವಕಾರುಣ್ಯದ ಮೇಲೆ ಬಸವತತ್ತ್ವ ನಿಂತಿದೆ.”
“ಯೋಗ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಕಾಯಕ, ನಿಸರ್ಗ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಉತ್ಪನ್ನದ ಯಾವುದೂ
ದುರ್ಬಳಕೆ ಆಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಸಾದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಯೋಗ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ
ವಿತರಣೆಯ ದಾಸೋಹ ಜ್ಞಾನ ಈ ಮೂರೂ ಬಸವತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ
ಅರಿವೇ ಗುರು, ಇಷ್ಟಲಿಂಗವು ಮಾನವ ಏಕತೆಯ ತತ್ತ್ವದ ಸಂಕೇತ, ಸಮಾಜವೇ
ಜಂಗಮ. ಅರಿವು, ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯೆ ತ್ರಿವಿಧ ದಾಸೋಹ” ಎಂದು
ಮುಂತಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದೆ.
ಶ್ರೋತೃಗಳು ತದೇಕ ಚಿತ್ತದಿಂದ ಕೇಳಿದರು. ಕೊನೆಗೆ ಎದ್ದು ನಿಂತು ಚಪ್ಪಾಳೆ ತಟ್ಟುತ್ತ ಗೌರವ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ವೈದ್ಯರು, ವಕೀಲರು, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು, ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ಎಂಜಿನಿಯರುಗಳು ಮುಂತಾದವರು ಇದ್ದರು. ಸಮಾರಂಭದ ನಂತರ ಬಫೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ತು. ಆಗ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಬಂದು ಬಂದು ಮಾತನಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಬಸವತತ್ತ್ವದ ಬಗೆಗಿನ ಅಭಿಮಾನ ಎದ್ದು
ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ʼನಮ್ಮ ತಾಯಿ ತಂದೆಗಳು ನಮ್ಮ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ನೀಡಿಲ್ಲʼ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಹೇಳಿದರೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ʼನಮ್ಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಬಸವತ್ತ್ವದ ಇಂಥ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲಿಲ್ಲʼ ಎಂದರು. ʼಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಬಂದು ಪ್ರವಚನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಯಾರೂ ಈ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿಲ್ಲʼ ಎಂದು ವಯಸ್ಸಾದ
ಗೃಹಿಣಿಯೊಬ್ಬರು ತಿಳಿಸಿದರು.
ಆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ವಧರ್ಮಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದರೆ ಯಾವುದೇ ಬೇಸರವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈಗಿರುವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾಯತದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅಳಿಸಿ ಹಾಕುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭಾವ ಮೂಡಿತು.
ಆಗ Edgar Thurston ಅವರು ತಮ್ಮ Castes and Tribes of Southern India –Volume IV ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಬರೆದದ್ದು ನೆನಪಾಯಿತು.
“If Lingayatism was an island thrown up within the boundless sea of Hinduism, it
would appear that the waters of the ocean are doing their upmost to undermine
the solid foundations.”