ಪ್ರೊ ಎಂ ಎಂ ಕಲಬುರ್ಗಿ
ಲಿಂಗಾಯತರಿಗೆ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸಿದ ಆಂಧ್ರದ ಶೈವ ಆರಾಧ್ಯರು
೧೨ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರದ ಆರಾಧ್ಯ ಸಮುದಾಯ ಬಸವಣ್ಣನ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದರೂ ಜನಿವಾರ ಬಿಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. ಅರ್ಧ ಲಿಂಗಾಯತ ಅರ್ಧ ವೈದಿಕತೆಯ ಮಿಶ್ರ ಧರ್ಮ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮೂಲತಃ ಜಾತಿವಾದಿ ಶೈವ…
‘ಇವರಿಬ್ಬರಿಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗ ನಾನು’ ವಚನದ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥ
ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಮನೆಯ ದಾಸನ ಮಗನು,ಕಕ್ಕಯ್ಯನ ಮನೆಯ ದಾಸನ ಮಗಳು,ಇವರಿಬ್ಬರು ಹೊಲದಲಿ ಬೆರಣಿಗೆ ಹೋಗಿ ಸಂಗವ ಮಾಡಿದರು.ಇವರಿಬ್ಬರಿಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗ ನಾನು; ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಈ ವಚನದ…
ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗಿದ್ದು ವೈಷ್ಣವ ದೇಗುಲಗಳು, ಶೈವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲ
ತಾಳೀಕೋಟೆಯ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ವಿಠ್ಠಲ, ಉಗ್ರ ನರಸಿಂಹ, ಬಾಲಕೃಷ್ಣ, ಹಜಾರ ರಾಮ ಮುಂತಾದ ವೈಷ್ಣವ ದೇವಾಲಯಗಳು ಭಗ್ನಗೊಂಡವು. ಆದರೆ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ, ಉದ್ದಾನ ವೀರಭದ್ರ, ಬಡವಿಲಿಂಗಗಳಂತಹ…
ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಸಹನೆ ಬೆಳೆದಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
ಪ್ರಾಚೀನ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತದಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದು ಕನ್ನಡಿಗರ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಿದ ವೈದಿಕ ಧರ್ಮ ಎರಡು ದ್ವಂದ್ವ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತಿತ್ತು. ಜೀವಾತ್ಮ ಮತ್ತು ದೇವರು ಒಂದೇ…
ಲಿಂಗಾಯತರಲ್ಲಿ ಜಾತೀಯತೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
ಜಾತಿ ಮುಕ್ತ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ, ಕಲ್ಯಾಣ ಕ್ರಾಂತಿಯ ನಂತರ ಆಂಧ್ರದ ಆರಾಧ್ಯರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಲಿಂಗಾಯತರಲ್ಲಿ ಜಾತಿಗಳು ಮರುಕಳಿಸಿದವು. ಆರಾಧ್ಯರು ಬಸವ ತತ್ವ ಒಪ್ಪಿದ್ದರೂ ವೈದಿಕತೆ…
ವೈಷ್ಣವ ಪಕ್ಷಪಾತದಿಂದ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಭಕ್ತರನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿದ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ
ವಿರೂಪಾಕ್ಷನೇ ಹಂಪಿಯ ನಿಜವಾದ ಅಧಿಪತಿ ಎಂದು ಅವನ ಭಕ್ತರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಸಂಗಮ ವಂಶದ ರಾಜರು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೆಸರಿನ ಬದಲು 'ಶ್ರೀ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ' ಎಂದು ರುಜು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದರು.…
ಪ್ರಾಚೀನ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು ಬಸವಣ್ಣ
ಇತಿಹಾಸದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಲಿಂಗಾಯತ ಕವಿಗಳ, ಲಿಪಿಕಾರರ, ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವರು ಶರಣ ಸಮೂಹದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ೮೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯಾವುದೇ ಕೃತಿಯ ನಕಲಿನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು…
‘ದಾನ’ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದ ಅಸಮಾನತೆಯ ಪ್ರತಿರೋಧಿಸಿದ ‘ದಾಸೋಹ’
ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನತೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿ, ಕೆಳವರ್ಗದವರನ್ನು ಶೋಷಿಸಲು ಬೆಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೇ 'ದಾನ'. ಯುದ್ಧ, ತೆರಿಗೆ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜೆಗಳಿಂದ ಸಂಪತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಭೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದವರು ರಾಜರು. ಅದನ್ನು ದಾನ ಧರ್ಮದ…
ವಚನಯುಗದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಜ್ಞೆ
ಉತ್ತರದಿಂದ ಜೈನ, ಬೌದ್ಧ, ವೈದಿಕ, ಆಗಮ ಶೈವ ಎಂಬ ನಾಲಕ್ಕು ಧರ್ಮಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬಂದವು. ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಹೋರಾಟ ನಡೆದು, ಕೊನೆಗೆ…