ಪ್ರೊ ಎಂ ಎಂ ಕಲಬುರ್ಗಿ
ಕೆಲವೇ ಕುಟುಂಬಗಳ ವಶವಾದ ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠಗಳು
ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠಗಳು 4/4 ವಿರಕ್ತ ಮಠಗಳು ಉಗಮವಾದ ಮೇಲೆ ಜಾತಿ ಜಂಗಮರಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದ ವೀರಶೈವರು ತಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ಗುರು ಮಠಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರು. ಮೊದಲು…
ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮಾಜದ ಪ್ರಥಮ ವಿರಕ್ತ ಮಠಗಳು
ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠಗಳು 3/4ತೋಂಟದ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದ ಬಳಿಕ 1570ರಲ್ಲಿ ಎಡೆಯೂರಿನ ಅವರ ಸಮಾದಿಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಮಂಟಪವು ಎದ್ದು ಅಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯ ಪೂಜೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ…
ಶರಣರು ಕಟ್ಟಿದ್ದು ಜಂಗಮ ಪೀಠ, ಮಠಗಳಲ್ಲ
ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠಗಳು 2/4ಇಂದು ಲಿಂಗಾಯತ-ವೀರಶೈವ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವಿರಕ್ತ, ಗುರು ಪರಂಪರೆಯ ಮಠಗಳಿವೆ. ಈ ಎರಡೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು ಕಲ್ಯಾಣ ಕ್ರಾಂತಿಯ 500 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ. 12ನೇ…
ಶರಣರಲ್ಲಿ ‘ಗುರು’ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯಿರಲಿಲ್ಲ
ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠಗಳು 1/4ದೀಕ್ಷೆ, ಜನನ, ಮರಣಗಳ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಶರಣರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗುರುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸಮಾನತೆಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ ಅವರು ಭಕ್ತರ ಮೇಲೆ ಕೂರುವ 'ಗುರು' ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲಿಲ್ಲ.…
ಸ್ಥಾವರಕ್ಕಳಿವುಂಟು, ಜಂಗಮಕ್ಕಳಿವಿಲ್ಲ
ದೇಹವೇ ದೇಗುಲ ವಚನದ ಈ ಸಾಲು ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮದ ಅಡಿಗಲ್ಲು. ಸ್ಥಾವರಕ್ಕೆ (ಸ್ಥಗಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ) ಅಳಿವಿದ್ದರೆ ಜಂಗಮದಲ್ಲಿ (ಚಲನಶೀಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆ) ನಿರಂತರ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ 'ಜಂಗಮ'…
ದೇಹವೇ ದೇಗುಲ 1/2
ಉಳ್ಳವರು ಶಿವಾಲಯವ ಮಾಡುವರು… ಉಳ್ಳವರು ಶಿವಾಲಯವ ಮಾಡುವರು ನಾನೇನ ಮಾಡುವೆ ? ಬಡವನಯ್ಯ.ಎನ್ನ ಕಾಲೇ ಕಂಬ, ದೇಹವೇ ದೇಗುಲ ಶಿರವೇ ಹೊನ್ನ ಕಳಶವಯ್ಯ.ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ ಕೇಳಯ್ಯಸ್ಥಾವರಕ್ಕಳಿವುಂಟು, ಜಂಗಮಕ್ಕಳಿವಿಲ್ಲ.ಇದು ಲಿಂಗಾಯತ…
ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ
ಆಯ್ದಕ್ಕಿ ಮಾರಯ್ಯನವರ ವಚನದ ಈ ಸಾಲು ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕಾಯಕಕ್ಕಿರುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅನ್ನ ದೇವರಾದರೆ ಅದನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಕಾಯಕವೂ ದೈವಿಕ. ಲಿಂಗ ಪೂಜೆ ಮನಸ್ಸಿನ ವಿಕಾರಗಳನ್ನು…
ಲಿಂಗವಂತರು ತಾವು ಅಂಜಲೇಕೆ
ಲಿಂಗವಶದಿಂದ ಬಂದ ನಡೆಗಳುಲಿಂಗವಶದಿಂದ ಬಂದ ನುಡಿಗಳುಲಿಂಗವಂತರು ತಾವು ಅಂಜಲದೇಕೆ ಲಿಂಗವಿರಿಸಿದಂತಿಪ್ಪುದಲ್ಲದೆಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ ಭಕ್ತರಭಿಮಾನ ತನ್ನದೆಂಬನಾಗಿ. ಸಮ ಸಮಾಜ ಕಟ್ಟಲು ಹೊರಟ ಬಸವಣ್ಣ ಕ್ರೂರವಾದ ಪ್ರತಿರೋಧ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅವರಂತೆ ಹೋರಾಟದ…
ಲಿಂಗಾಯತರದು ಇಷ್ಟ ಲಿಂಗ, ಆರಾಧ್ಯರದು ಸಣ್ಣ ಲಿಂಗ
ಇಷ್ಟಲಿಂಗವು ನಿರಾಕಾರ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಲಿಂಗಾಯತರ ಹೆಗ್ಗುರುತು. ಗುರುವಿನಿಂದ ಲಿಂಗವನ್ನು ವಿಧಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪಡೆಯುವವರೇ ಲಿಂಗಾಯತರು. (ಲಿಂಗ+ಆಯತ ಅಥವಾ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕ.) ವೀರಶೈವ ಆರಾಧ್ಯರ ಸಣ್ಣ ಲಿಂಗ ಅವರು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ…
ಲಿಂಗಾಯತರು ಏಕದೇವೋಪಾಸಕರು
ವೇದಗಳು ಬಹುದೇವತಾ ಪೂಜೆ, ಯಜ್ಞ, ಪ್ರಾಣಿ ಬಲಿಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಏಕದೇವೋಪಾಸಕರು, ಅಹಿಂಸಾವಾದಿಗಳು, ವೈಚಾರಿಕರು ಆದ ಲಿಂಗಾಯತರು ಇವುಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲಿಂಗಾಯತರಿಗೆ ಲಿಂಗವನಲ್ಲದೆ (ಶಿವ) ಬೇರೆ ಯಾರನ್ನೂ…
ಲಿಂಗಾಯತರ ಮಾತೃ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ, ಧರ್ಮ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ
ಉತ್ತರ ಭಾರತದಿಂದ ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ, ವೈದಿಕ, ಆಗಮಿಕ ಶೈವ ಧರ್ಮಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬಂದವು. ಇವು ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮೂಲ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವು.…
ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜನನದ ಉದ್ದೇಶ
ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಕಾಲ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದವನು ಹರಿಹರ. ಅವನ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆಯಲ್ಲಿ ಪವಾಡಗಳಿಗಿಂತ ಚರಿತ್ರೆಯ ಅಂಶಗಳು ಅಧಿಕವಾಗಿವೆ. ಅವನ ಪ್ರಕಾರ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಸಮಾಜ ‘ಪದಾರ್ಥ’ಮಯವಾಗಿತ್ತು.…
ಬಸವ ಭಕ್ತರಾದ ಆರಾಧ್ಯರಗುರು ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯರು
೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯರು ಆಂಧ್ರದ ಆರಾಧ್ಯರ ಗುರುಗಳು. ವೀರಶೈವ ಪರಂಪರೆಗೆ ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿದ ಇವರು ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡರು. ‘ಬಸವ ಪುರಾಣಮು’ ಬರೆದ ಪಾಲ್ಕುರಿಕೆ ಸೋಮನಾಥ…
ಬಸವಣ್ಣ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದ ವೈದಿಕತೆ ಲಿಂಗಾಯತರನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿತು
ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪ 11/12 ಶುದ್ಧ ಶೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದರೂ ಬಸವಣ್ಣ ಜನಿವಾರ, ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಮೂಲಕ ವೈಚಾರಿಕ, ಸಮ ಸಮಾಜ…
ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಪುರಾತನರು ಎನ್ನುವ ಕಟ್ಟುಕತೆ
ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಪುರಾತನರು ಎನ್ನುವ ಕಟ್ಟುಕತೆ ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪ 7/12 ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರು ತಾವು ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗಿಂತ ಪ್ರಾಚೀನರು ಹಾಗೂ ಶ್ರೇಷ್ಠರು ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇವರ ಪ್ರಕಾರ ಬಸವಣ್ಣ…